ირანი ქართული ბაზრისთვის ახალი არ არის. 2017 წელს, ირანს დიდი ოდენობით შემოჰქონდა ფხვნილი და მისი ერთ-ერთი მთავარი ექსპორტიორი იყო საქართველოში. 2018 წელი ჩავარდნა გახლდათ, თუმცა 2019 წელს ირანული ნაწარმი კვლავ დაბრუნდა ქართულ ბაზარზე. ის ამჯერად კლასიფიცირდება არა როგორც ფხვნილი, არამედ ნაღები. მისი იმპორტის ტემპები ბოლო თვეებში ძალიან სწრაფად იზრდება.
სექტემბრის ჩავარდნის შემდეგ, აღდგენილი რძის ღირებულება ორი თვეა იზრდება. როგორც წინა რეპორტში ავღნიშნეთ, შემცირება ერთჯერადი[1] იყო: საერთაშორისო ბაზრებზე რძის ფხვნილი გაძვირებას აგრძელებს. ძვირდება ადგილობრივი ნედლი რძეც - როგორც სეზონურად, ისე წლიურ ჭრილშიც. წლევანდელი წელი განსაკუთრებულია: გასული 8 თვის განმავლობაში, ნედლი რძის ფასმა აღდგენილისას მხოლოდ ნოემბერში გადააჭარბა.
ოქტომბრის დინამიკა ნოემბერშიც გაგრძელდა. რძის პროდუქტების კალათა გაძვირდა და ახალი რეკორდი დაამყარა.
GeorgianDairy-ს მიერ ჩატარებული „რძის მწარმოებელთა და გადამამუშავებელთა გამოკითხვის“ მიხედვით, ქართული ექსტენსიური ფერმები და შინამეურნეობები კილოგრამ ნედლ რძეს საშუალოდ 1.20 ლარად აბარებენ.
ამერიკის შეერთებული შტატების სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტმა (USDA) „სოფლის მეურნეობის პროდუქციის მიწოდება-მოთხოვნის რეპორტი“ გამოაქვეყნა. ამ პუბლიკაციასა და მასში მოყვანილ პროგნოზებს უდიდესი ყურადღება ენიჭება საერთაშორისო ბაზარზე მოვაჭრე სუბიექტებისგან. რეპორტი მნიშვნელოვანია ქართული მერძეული ფერმებისთვისაც, რადგან ცხოველთა საკვების დიდი ნაწილი იმპორტირებულია. ჩვენს სტატიაში შევეხებით პროგნოზებს სოიოსა და სიმინდზე.
სამომხმარებლო ფასების ზრდა ოქტომბრის თვეშიც გაგრძელდა. რძის პროდუქტების კალათის ღირებულებამ რეკორდულად მაღალ ნიშნულს მიაღწია. ასევე რეკორდულად მაღალი იყო ამ ღირებულების წლიური სხვაობა. კალათის გაძვირების ფუნდამენტური მიზეზები უცვლელია: რძის ბაზარზე მიწოდების შოკი და ინფლაციის მაღალი მაჩვენებელი ქვეყანაში. საყურადღებოა რომ ყველზე ფასები ისევ არანორმალურად სწრაფად გაიზარდა.
საქართველოში იმპორტირებული ფხვნილი ფხვნილი კვლავ გაძვირებულია. საერთაშორისო ბაზარზე ფასების ზრდა გრძელდება: მიწოდება სუსტია, მოთხოვნა კი - ძლიერი. დიდი ალბათობით, მომდევნო თვეებში ფხვნილი ვერ გაიაფდება, პირიქით, ის შესაძლოა გაძვირდეს კიდეც.
GeorgianDairy.org-ის მიერ ბათუმში, ქუთაისსა და თბილისში ჩატარებული მონიტორინგის მიხედვით, კონკრეტული ბრენდირებული რძის პროდუქტების საშუალო საცალო ფასები ნომინალურად გაზრდილია წლიურ ჭრილში. მიმდინარე 5-6%-იანი ინფლაციის გათვალისწინებით, საშუალო რეალური ფასები პრაქტიკულად მხოლოდ კარაქზეა გაზრდილი. მნიშვნელოვნადაა გაზრდილი დაფიქსირებული მაქსიმუმები, რაც შესაძლოა სამომავლო ფასების ზრდაზე მიგვანიშნებდეს.
რაბობანკის მიხედვით, საერთაშორისო დონეზე რძის პროდუქტების ფასები 2020 წლის მეორე ნახევრამდე არ შემცირდება. ამ ეტაპზე 2020 წელი რთულად პროგნოზირებადია, მის მეორე ნახევარში შესაძლოა რეცესიით გამოწვეული ფასების ვარდნაც კი ვიხილოთ.
GeorgianDairy-ს მიერ ჩატარებული „რძის მწარმოებელთა და გადამამუშავებელთა გამოკითხვის“ მიხედვით, ქართული ექსტენსიური ფერმები და შინამეურნეობები კილოგრამ ნედლ რძეს საშუალოდ 1.10 ლარად აბარებენ.
