ივლისში იმპორტირებული რძის პროდუქტის რაოდენობა წინა თვეებთან შედარებით შემცირდა. იმპროტის მასშტაბები ზედიზედ 3 თვეა იკლებს, თუმცა პირველი შვიდი თვის ჯამში, წელს იმპორტის რაოდენობა მაინც რეკორდულად მაღალია. ფხვნილის წილი იმპორტში იკლებს, მას სხვა მზა პროდუქცია ანაცვლებს. ყველის ექსპორტი იმედისმომცემია - წელს ის უპრეცენდენტოდ მაღალია - თუმცა მასშტაბები იმპორტთან შედარებით კვლავ ბევრად პატარაა.
უკრაინის რძის მწარმოებელთა ასოციაცია კრიზისის პოზიტიურ მხარეზე საუბრობს: უკრაინაში, 2020 წლის პირველ კვარტალში უმაღლესი ხარისხის, „ექსტრა“, რძის წილმა ყველა დანარჩენს გადაასწრო. ასეთი რამ დამოუკიდებელი უკრაინის ისტორიაში პირველად მოხდა.
5 თვიანი ვარდნის შემდეგ პირველად, რძის წარმოების მომგებიანობის ინდიკატორი გაუმჯობესდა. მთავარი მიზეზი ლარის გამყარებული გაცვლითი კურსია, რამაც კომბინირებული საკვები (რომელიც ძირითადად იმპორტირებულია) შედარებით გააიაფა. აღსანიშნავია რომ საკვების ღირებულება მაინც ერთ-ერთ ყველაზე მაღალ დონეზე რჩება და მთავარი ფაქტორი აქაც გაცვლითი კურსია. ინტენსიური ფერმები გაყიდვების გართულებაზე საუბრობენ.
7 ივლისს გამართულ რძის პროდუქტების გლობალურ აუქციონზე (GDT – Global Dairy Trade) გაძვირება გრძელდება. გაძვირებულ პროდუქტებს შრის არის უცხიმო რძის ფხვნილიც. ამერიკის შეერთებული შტატების სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის ბოლო რეპორტის მიხედვით, მყიდველებიც და გამყიდველებიც ელიან რომ მისი ფასი წლის ბოლომდე უფრო მეტად გამყარდება.
წლის პირველ ნახევარში სულგუნის ინდექსი, რომელიც საქართველოში რძის გადამუშავების მომგებიანობის ცვლილებას გვიჩვენებს, არ გაუმჯობესებულა. წლევანდელი პირველი ექვსი თვის საშუალო შარშანდელი ანალოგიური პერიოდის მსგავსია, წინა ორი წლისას კი 4 და 6%-ით ჩამორჩება.
რძის პროდუქტების იმპორტი ზრდას აგრძელებს. პირველი ექვსი თვის ჯამში წელს ყველაზე დიდი რაოდენობის იმპორტი ფიქსირდება. მოხდილი მშრალი რძის (რძის ცხიმგამოცლილი ფხვნილის) იმპორტის მასშტაბები შარშანდელთან ახლოსაა; ზრდის მთავარი მიზეზი კარაქისა და ყველის იმპორტის მატებაა. მზარდი ტენდენციით ხასიათდება სასმელი რძისა და რძემჟავა პროდუქტების იმპორტიც, თუმცა მათი იმპორტის მასშტაბები ბევრად ჩამორჩება ფხვნილის, კარაქისა და ყველის იმპორტის მასშტაბებს.
შინამეურნეობებისა და ექსტენსიური ფერმების ნედლი რძე წლიურ გაძვირებას აგრძელებს. ფასები უპრეცენდენტოდ მაღალია. ბოლო წლებში, მათი ზრდის მიზეზი მიწოდების მხარეს არსებული პრობლემებია, რომლებსაც ახლა გლობალური კრიზისიც დაემატა. ფასის ზრდა ხშირად გადარჩენის მექანიზმად გამოიყენება - თუმცა ამით საბოლოო მომხმარებელი ზარალდება.
რძის პროდუქტების გლობალურ აუქციონზე (Global Dairy Trade – GDT) ფასების ზრდა შეინიშნება. 16 ივნისს გამართულ აუქციონზე რძის პროდუქტების ფასების ინდექსი თვის დასაწყისთან შედარებით დაახლოებით 2%-ით გაუმჯობესდა. გაძვირებულ პროდუქტებს შორის არის რძის ფხვნილიც, რომელიც სხვა ყველა პროდუქტზე მეტად, 3%-ით გაძვირდა.
ზედიზედ 4 თვე კლების შემდეგ, ქართული ინტენსიური მერძეული მეურნეობების მომგებიანობის ინდიკატორი პირველად გაუმჯობესდა. ტენდენციის დარღვევის მიზეზი რძის ფასის ზრდაა. მსხვილი გადამამუშავებლები, მაგალითად სანტე, ფერმერებს დასთანმხდნენ რომ რძეში უფრო მეტი გადაუხადონ. ამ ეტაპზე ეს ფერმერებს მნიშვნელოვნად დაეხმარებათ, მაგრამ საყურადღებოა რომ პირუტყვის საკვები გაძვირებას კვლავ აგრძელებს. ამ უკანასკნელის ძირითადი გამომწვევი კიდევ უფრო მეტად გაუარესებული გაცვლითი კურსია - საკვები იმპორტირებულია - ფერმერებს გაუმჯობესებული თუ არა, სტაბილური გაცვლითი კურსი მაინც სჭირდებათ.
სულგუნის ინდექსი, რომელიც საქართველოში რძის გადამუშავების მომგებიანობის ცვლილებას გვიჩვენებს, სეზონურ გაუმჯობესებას აგრძელებს, თუმცა წინა წლებს კვლავ ჩამორჩება. შარშანდელთან შედარებით ფასები გაიზარდა ნედლ რძეზეც და ყველზეც, თუმცა, რადგან რძის ფასის პროცენტული ზრდა უფრო მაღალია ვიდრე ყველის, ინდექსი წინა წლების მაისის მაჩვენბლებს ვერ აღემატება.
