საბოლოო მომხმარებლისთვის გაძვირება სექტემბერშიც გაგრძელდა. რძის პროდუქტების კალათის ღირებულება წლიურ ჭრილში ყველაზე მეტად გაიზარდა, თვიურ ჭრილში კი მეორე ყველაზე მაღალი ზრდა ვიხილეთ მინიმუმ ბოლო 3 წელიწადში. ნათელია რომ ფასების სწრაფი ზრდა ქართველი მომხმარებლის უცაბედი გამდიდრების (და მოთხოვნის ზრდის) შედეგი არ არის, ის მიწოდების ნეგატიური შოკების ბრალია.
გასულ თვეში, რძის პროდუქტების იმპორტმა საქართველოში 5.9 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა, საქართველოდან ექსპორტმა კი ბევრად ნაკლები - 56 ათასი დოლარი. პირველი 9 თვის ჯამში, წელს იმპორტის მოცულობა 50.3 მილიონ აშშ დოლარია, ექსპორტისა კი - 1.1. საინტერესოა რომ 2018 წელთან შედარებით, რძის პროდუქტების იმპორტი გაზრდილია დოლარში (+1.8%), თუმცა შემცირებულია ნედლი რძის ექვივალენტში (-2.3%). მნიშვნელოვნადაა გაზრდილი ექსპორტი, თუმცა მისი დიდი ნაწილი რე-ექსპორტია.
GeorgianDairy-ს მიერ ჩატარებული „რძის მწარმოებელთა და გადამამუშავებელთა გამოკითხვის“ მიხედვით, ქართული ექსტენსიური ფერმები კილოგრამ ნედლ რძეს საშუალოდ 1.12 ლარად აბარებენ, შინამეურნეობები კი - 1.09-ად.
სექტემბერში რძის აღდგენის ღირებულება შემცირდა. ეს კლება ერთჯერადი ხასიათის მატარებელია და რაიმე ტენდენციაზე საუბარი ზედმეტია. რძის ფხვნილი კვლავ გაძვირებულია საერთაშორისო ბაზრებზე. უბრალოდ, გასულ თვეში ქართველმა შედარებით იაფიანი მიმწოდებლები გამოძებნეს (როგორც ფხვნილის, ისე კარაქის). პარალელურად, ნედლი რძე სეზონურ გაძვირებას აგრძელებს. წლიდან წლამდე ნომინალურმა გაძვირებამ 8% შეადგინა, რეალურმა კი 1-2%.
რძის პროდუქტების სამომხმარებლო კალათა სეზონურად გაძვირდა. წლიდან წლამდე კალათის ღირებულება, ინფლაციის მსგავსად, 5%-ით გაიზარდა: ქართველ მომხმარებელს რომელსაც შემოსავალი ანალოგიურად გაეზარდა, შეეძლო იგივე რაოდენობის რძის პროდუქტი ეყიდა რაც ერთი წლით ადრე.
გასულ თვეში აღდგენილსა და ქართულ (შინამეურნეობებსა და ექსტენსიურ ფერმებში ნაწარმოებ) ნედლ რძეს შორის მეორე ყველაზე მაღალი სხვაობა დაფიქსირდა ჩვენი დაკვირვების პერიოდში. აღსანიშნავია რომ სხვაობა ყველაზე დიდი მიმდინარე წლის ივნისში იყო.
წინა წლების პოზიტიური დინამიკა წელსაც გრძელდება. წლიურ ზრდასთან ერთად, კვლავ შეინიშნება ჩავარდნა ზაფხულის პერიოდში. სტატიაში იხილავთ დეტალურად თუ რას გვეუბნებიან ინდექსები, რომლებიც ტიპიური ქართული ინტენსიური ფერმის დინამიკას ასახავენ.
გასულ 6 თვეში პირველად, სულგუნის ინდექსმა, რომელიც რძის გადამამუშავებელთა მომგებიანობას აფასებს, წინა ორივე წლის მაჩვენებელს გადაასწრო. როგორც წესი ამ დროს ინდექსი უკვე კლების სეზონურ ფაზაშია ხოლმე, თუმცა წლევანდელი წელი განსხვავებულია: სულგუნის ინდექსი ბოლო 3 თვეა შეუქცევადად მატულობს.
ივლისში რძის პროდუქტების კალათის ღირებულების წლიური პროცენტული ზრდა რეკორდული იყო ბოლო 11 თვეში და ის ყველზე სამომხმარებლო ფასების ძალიან სწრაფმა მატებამ განაპირობა.
საქსტატის მიერ გამოქვეყნებული ბალანსის მიხედვით, 2018 წელს საქართველოში რძის პროდუქტების მოხმარება გაიზარდა. მოიმატა ადგილობრივმა წარმოებამაც, თუმცა იმპორტის ზრდის შედეგად საქართველოს რძით თვითუზრუნველყოფის კოეფიციენტი გაუარესდა. აღსანიშნავია რომ იმპორტი და მოხმარება ერთ სულზე წინა 12 წლის საშუალო მაჩვენებლებს აღემატება, ადგილობრივი წარმოება კი - არა.
